Podczas badań USG jąder niezliczoną ilość razy słyszałem z ust 40 latka słowa „ stwierdziłem, że w tym wieku już powinienem się zbadać”

Jakież zaskoczenie maluje się na twarzy pacjenta, kiedy słyszy, że tak naprawdę miał ogromne szczęście, bo szczytowy wiek zachorowań na raka jąder ma już za sobą.

Najwięcej przypadków raka jąder notuje się u mężczyzn pomiędzy 15, a 40 rokiem życia i to oni powinni przywiązywać szczególną uwagę do profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób jądra.

Czy to znaczy, ze po 40 roku życia temat już mnie nie dotyczy?

Absolutnie nie! Jednocześnie zawsze powtarzam, że potencjalne ryzyko zachorowania jest dotąd, dokąd pacjent posiada jądra. Nie należy zatem zaniechać profilaktyki przez całe życie.

 

Rak jądra jest najczęstszym nowotworem w grupie młodych mężczyzn i wg danych, każdego roku 8 na 100 000 polskich mężczyzn otrzymuje taką diagnozę.

 

Czy rak jąder jest uleczalny?

Tak. Rak jąder, w przypadku wczesnego rozpoznania jest jednym z lepiej rokujących rodzajów nowotworu złośliwego i w takich przypadkach możemy uzyskać przeżycie 5-letnie od chwili rozpoznania, na poziomie 95-100%.

 

Jak rozpoznać nowotwór jąder?

Podobnie jak w przypadku raka piersi u kobiet, tak w tym przypadku bardzo ważną rolę pełni samokontrola i umiejętność samobadania jąder. Każdy mężczyzna od wieku nastoletniego, powinien regularnie oceniać swoje jądra i umiejętnie sprawdzać je pod kątem nieprawidłowości.

 

Każdy mężczyzna powinien przynajmniej 1 raz w miesiącu wykonać samobadanie jąder i zawartości worka mosznowego. Najlepiej wykonywać to po lub w trakcie kąpieli, kiedy skóra worka mosznowego jest rozluźniona i jądra są dostępne badaniu w maksymalnym zakresie. Pamiętaj aby każde jądro badać oddzielnie, sprawdzając palcami całą jego powierzchnię, oceniając czy obrys narządu jest gładki, czy nie pojawiły się guzki lub nierówności, czy jądro nie uległo powiększeniu, czy nie stało się bolesne oraz czy jego masa nie zmieniła się i nie odbiega znacząca od drugiego jądra. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości lub odchyleń, należy zgłosić się do lekarza i zazwyczaj wykonać uzupełniające badanie USG.

 

Czy jest sens robić USG jąder?

 

Jak najbardziej tak. Jak donoszą badania, przerażająco często dochodzi do sytuacji, w których pierwsze odczuwalne objawy pojawiają się i są związane już z etapem wystąpienia przerzutów nowotworu do innych narządów – sytuacja taka dotyczy nawet 14% chorych. Nawet u 75% chorych rozpoznanie zostało postawione tylko dzięki badaniu USG i nie było związane z wystąpieniem objawów.

 

Badanie USG pozwala na wykrycie nawet bardzo małych patologii, które odpowiadają najwcześniejszym stadiom zaawansowania, dzięki czemu radykalnie zwiększa się szansa całkowitego wyleczenia.

 

Czy USG jąder boli?

 

Badanie USG jąder jest badaniem krótkim i nieinwazyjnym, a także bezbolesnym. Powierzchowne położenie jąder w worku mosznowym powoduje, że są one dobrze dostępne badaniu i sama procedura nie jest zbyt skomplikowana. Najczęstszą barierą jest poczucie wstydu ze strony badanego, jednak należy pamiętać, że badanie wykonywane jest przez lekarzy, dla których ludzkie ciało nie ma tajemnic i nagość oraz obcowanie z intymnością pacjenta nie różni się niczym od innych badań, jak osłuchiwanie płuc czy badanie gardła.

Badanie USG zakończone jest wydaniem opisu przez lekarza wykonującego badanie i pozwala na szybkie podjęcie dalszych kroków, jeżeli takie są konieczne.

 

Jak często wykonywać badanie USG?

W rozumieniu profilaktycznym, takie badanie należy wykonywać co 12 miesięcy lub częściej w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów lub zmian.

 

Czy można żyć normalnie z jednym jądrem?

Rozpoznanie choroby nowotworowej jądra zwykle związane jest z leczeniem chirurgicznym i może mieć formę orchidektomii, czyli usunięcia jądra ze zmianą patologiczną. Wielu pacjentów obawia się o funkcjonowanie po usunieciu jądra, jednak należy w tym miejscu podkreślić, że posiadania jednego sprawnego jądra jest w znakomitej większości przypadków w zupełności wystarczające do prawidłowego funkcjonowania i nie skutkuje istotnymi klinicznie zaburzeniami hormonalnymi, a nawet nie ma negatywnego wpływu na możliwość posiadania potomstwa. W kwestiach estetycznych, istnieją także możliwości wszczepienia protezy jądra, dzięki której wizualnie bardzo trudno jest zauważyć różnicę ze stanem sprzed operacji.

 

Czy USG jąder jest szkodliwe?

Badanie USG czyli ultrasonografia jest badaniem wykorzystującym ultradźwięki i nie wykorzystuje szkodlwych form promieniowania, dlatego badanie jest bezpieczne nawet jeśli dotyczy tak wrażliwych struktur jak jądro.

 

Czy badanie USG wykrywa tylko raka?

Nie. Badanie USG służy do wczesnego wykrywania zmian nowotworowych ale pozwala także na ocenę potencjalnych zmian pourazowych, ukrwienia jądra oraz struktur naczyniowych takich jak splot wiciowaty – poszerzenie naczyń splotu wiciowatego zwane żylakami powrózka nasiennego, jeżeli nie jest odpowiednio leczone może mięc negatywny wpływ na funkcję jądra, w tym płodność mężczyzny.  Podczas badania oceniana jest także cała zawartość moszny i ewentualnie struktur sąsiednich, co pozwala m.in. na rozpoznanie niektórych przepuklin.

 

 

Pamiętaj! Regularne samobadanie jąder oraz regularne wykonywanie profilaktycznego badania USG pozwala na wczesne rozpoznanie chorób nowotworowych oraz ewentualnie innych patologii, których odpowiednie leczenie niesie szansę całkowitego wyleczenia.

 

 

„ Czy ja już mam prostatę?”

To jedno z częstych pytań jakie słyszę z ust pacjentów. Początkowo widzę niepokój na twarzy, kiedy stanowczo odpowiadam, tak na pewno ma Pan prostatę!

 

Prostata, czyli gruczoł krokowy jest w anatomii prawidłowej elementem ciała każdego mężczyzny. Pełnie niezwykle ważną rolę w zakresie funkcji seksualnych i rozrodczych, a jej wydzielina stanowi niezwykle ważny składnik męskiego nasienia.

 

Niestety ma też swoje wady. Powszechnym schorzeniem dotykającym nawet co drugiego mężczyznę po 55 roku życia jej łagodny przerost gruczołu krokowego, mogący skutkować problemami z oddawaniem moczu, częstomoczem, tendencją do zakażeń układu moczowego, a nawet, w skrajnych przypadkach, całkowitym zatrzymaniem odpływu moczu z pęcherza, wymagającym pilnego zabiegu wprowadzenia cewnika moczowego lub metod chirurgicznych.

 

Równie niepokojący jest wzrost częstości zachorowań na nowotwór złośliwy prostaty, który jest szczególnie niebezpieczny u młodych mężczyzn. Notowane są przypadki zaawansowanego raka prostaty już u mężczyzn w 3 dekadzie życia.

 

Jak badać prostatę?

Ważnym aspektem jest obserwacja własnego organizmu i w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, wczesne zgłoszenie się do lekarza urologa lub lekarza rodzinnego.

Badanie gruczołu krokowego odbywa się zazwyczaj poprzez tzw. badanie per rectum, kiedy lekarza palpacyjnie, z dostępu przez odbyt, ocenia palcem strukturę, wielkość i spoistość prostaty. Badanie chociaż przez wielu uważane za wstydliwe, jest procedurą powszechną, krótką i zazwyczaj całkowicie bezbolesną. Pacjent podczas badania może jedynie odczuwać krótkotrwały dyskomfort związany z koniecznością wprowadzenia palca do odbytu.

 

Innym badaniem, wykonywanym zwykle przez urologów jest badanie USG przezodbytnicze, które wykonuje się z zastosowaniem specjalnej sondy i pozwala ono na dokładną ocenę struktury gruczołu.

Jeżeli istnieje taka konieczność lekarz może zalecić uzupełnienie o badanie rezonansem magnetycznym lub tomografią komputerową.

 

Gruczoł krokowy, przy odpowiednim przygotowaniu pacjenta, jest zwykle dostępny obrazowaniu USG podczas standardowego badania USG jamy brzusznej, wykonywanego przez powłoki brzucha. Badanie to nie jest zbyt dokładne, jednak zwykle pozwala na wstępną ocenę wielkości prostaty i ewentualnych widocznych patologii.

 

Badanie PSA. PSA nie ma nic wspólnego z weterynarią Jest to badanie poziomu specyficznego antygenu sterczowego ( PSA), które pozwala na ocenę funkcji gruczołu krokowego i jest bardzo dobrym narzędziem do przesiewowego, wczesnego wykrywania patologii takich jak przerost lub nawet nowotwór złośliwy.

Oznaczenie takie wykonywane jest z krwi żylnej, która uzyskiwana jest standardową metodą pobrania jak w przypadku wielu innych badań laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi obwodowej.

 

Czy prostatę można leczyć?

Leczenie chorób gruczołu krokowego zależy od rodzaju schorzenia i obejmuje metody farmakologiczne oraz chirurgiczne. Jak w wielu innych przypadkach, wczesne rozpoznanie patologii pozwala na ograniczenie inwazyjności terapii i ułatwia postępowanie lecznicze.

 

Jak często się badać?

Badanie profilaktyczne powinno być wykonywane przynajmniej 1 raz w roku lub częściej, w przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości lub zaleceń lekarskich.

 

Pamiętaj! Dbaj o kondycję swojej prostaty, aby móc cieszyć się zdrowym i szczęśliwym życiem.

 

 

 

 

 

Bibliografia:

Rębiałkowska-Stankiewicz, Małgorzata, Magdalena Gajewska, and Jacek Mianowski. „Działania profilaktyczne ukierunkowane na nowotwór jądra mężczyzn w wieku 15–40 lat. Promocja kampanii „Odważni wygrywają”–doświadczenia toruńskie.” Pomeranian Journal of Life Sciences 65.1 (2019).

 

Brzozowska, Joanna, et al. „Zapotrzebowanie na edukację z zakresu profilaktyki nowotworu jądra w grupie młodych mężczyzn-badania wstępne.” Journal of Education, Health and Sport 5.7 (2015).

 

Naukowy, Komitet. „Przerzuty jako pierwszy objaw u chorych na raka jądra Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1993/46/4.”