„Nie badam się, bo jeszcze coś mi znajdą…” – gdybym za każdym razem, kiedy to słyszę dostawał dzień urlopu, nie musiałbym pracować do końca życia.

Niestety w społeczeństwie pokutuje obawa przed rozpoznaniem choroby nowotworowej podczas badań profilaktycznych, przez co zbyt często spotykamy się z opóźnianiem diagnozy, a w efekcie pogorszeniem rokowania i wzrostem agresywności terapii.

Każdego dnia na świecie tysiące kobiet słyszą diagnozę nowotworu.

Rak piersi stanowi w Polsce 23% wszystkich zachorowań i jest odpowiedzialny za ok 14% zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Według szacunków, każdego roku na świecie rozpoznaje się ok 1 700 000 przypadków raka piersi.

Polska wciąż nie prezentuje najlepszych statystyk chorobowych w tej materii, jednak uwagę zwraca ich wiele mówiący układ. Wciąż notuje się wysoką śmiertelność z powodu raka piersi, jednak jednoczęsnie jesteśmy w gronie krajów o najniższej rozpoznawalności – co z tego wynika?

Nie jest to kwestia złych metod leczenia. Niestety za taki stan rzeczy odpowiada niski odstetek pacjentek wykonujących badania profilaktyczne. Wciąż zmagamy się m.in. z bardzo niskim odsetkiem Pań zgłaszających się do programu przesiewowej mammografii.

Czy rak piersi jest uleczalny?

Tak. Rozpoznanie nowotworu złośliwego piersi nie jest wyrokiem! Z każdym dniem na świecie powstają i udoskonalane są nowoczesne metody leczenia, pozwalające na skuteczną terapię i powrót do normalnego życia. Wczesne rozpoznanie choroby radykalnie zwiększa szansę na sukces leczenia.

Czy rak piersi to zawsze mastektomia?

Mastektomia jest wciąż powszechną i skuteczną metodą leczenia nowotworów piersi, jednak nie jedyną! Wczesne rozpoznanie choroby pozwala na rozważenie małoinwazyjnych metod leczenia chirurgicznego, w tym zabiegów oszczędzających.

Rak piersi a profilaktyka

Zacznij od siebie.

Jednym z bardzo ważnych elementów dbania o własne zdrowie i wczesnego wykrywania chorób jest samokontrola.

Poznaj swoje ciało.

Pamiętaj o roli regularnego samobadania piersi. Wiele pacjentek mówi, że nie bada piersi bo nie umie tego robić albo wyczuwa w nich liczne zgrubienia i nie jest w stanie zidentyfikować nieprawidłowości. Te liczne „kulki” jak nazywają to pacjentki, to najczęściej tkanka gruczołowa, która zależnie od budowy piersi może być wyraźnie wyczuwalna w postaci licznych „gronek” i budzić zniekształcać obraz w głowie pacjentki. Pamiętaj jednak, że badając się regularnie, poznajesz swoje ciało i dzięki stworzeniu w głowie swoistej „mapy”, będziesz w stanie łatwiej wychwycić nieprawidłowości i odchylenia od dotychczasowego wyglądu gruczołu.

Jak podają badania naukowe, samobadanie piersi cechuje się dużym odsetkiem błędów ze strony pacjentek, a jedynie 2-3% kobiet wykonuje to badanie poprawnie, po upływie roku od preprowadzenia instruktażu.

Czy to znaczny, że nie warto się badać?

NIE!  Te same badania podkreślają, że regularne wykonywanie badań zwiększa rozpoznawalność choroby na wczesnych etapach, zmniejszając w ten sposób częstość rozpoznawania w zaawansowanym stadium z przerzutami do węzłów chłonnych pachowych.

Jeżeli nie masz pewności jak wykonać badanie, poproś o instruktarz swojego ginekologa, położną lub lekarza rodzinnego, ewentualnie skorzystaj z dostępnych szkoleń w internecie, czy podczas akcji profilaktycznych.

Kolejnym niezwykle ważnym krokiem jest regularne poddawanie się badaniom ultrasonograficznym. Badanie USG jest obecnie standardem wykrywania zmian chorobowych i pozwala na uchwycenie patologii na bardzo wczesnym etapie, dającym szansę na całkowite wyleczenie.

Jak często wykonywać badanie USG?

Badanie USG należy wykonywać co 12 miesięcy, lub częściej w przypadku niepokojących objawów lub dolegliwości. Podczas tego rodzaju badania wykorzystywane są ultradźwięki i nie ma ryzyka narażenia na szkodliwe formy promieniowania. Sama procedura jest stosunkowo krótka i bezbolesna, a wynik w większości wypadków dostępny jest natychmiast po jej zakończeniu.

Zaleca się, aby pierwsze profilaktyczne badanie USG piersi wykonać ok 20 roku życia, a po 25 roku życia wykonywać je regularnie 1 x w roku.

Czy wykonywać mammografię?

Badanie mammograficzne jest wciąż niekwestionowanym królem profilaktyki chorób nowotworowych piersi, i nie może być zastąpione przez USG, jednak w najbliższych latach, z racji rozwoju technologii ultrasonograficznej trend ten może ulec zmianie.

Regularne badanie mammograficzne zalecane jest co 2 lata pomiędzy 40, a 50 rokiem życia oraz 1 x w roku po ukończeniu 50 roku życia.

Idealnym rozwiązaniem jest wykonywanie badania mammograficznego oraz ultrasonograficznego, celem zestawienia możliwości obydwu procedur i zwiększenia szansy na wczesne, skuteczne rozpoznanie choroby.

Czy mammografia szkodzi?

Nowoczesne mammografy cyfrowe emitują znikome ilości promieniowania rentgenowskiego, które stanowią ułamek dawki promieniowania jaką przyjmujemy w związku z samym faktem zamieszkiwania ziemskiej planety, zawieszonej w przestrzeni kosmicznej. Budzący niepokój dyskomfort, zgłaszany przez część kobiet, związany z uciskiem piersi podczas samej procedury, nie niesie za sobą istotnego ryzyka zdrowotnego.

Zalecono mi biopsję, czy to znaczy że mam raka?

Nie! Sam fakt zalecenia biopsji nie oznacza rozpoznania nowotworu złośliwego. Badanie histopatologiczne, przeprowadzane w tym wypadku metodą biopsji cienkoigłowej lub, coraz częściej, biopsji gruboigłowej jest metodą diagsnostyczną o bardzo dużej dokładności i w przypadku wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości podczas badań obrazowych, najlepszym rozwiązaniem jest weryfikacja histopatologiczna. Takie rozwiązanie pozwala na uniknięcie niepotrzebnego wydłużania okresu do rozpoczęcia prawidłowego leczenia choroby nowotworowej. Pamiętaj, że każdorazowo biopsja jest efektem indywidualnej decyzji lekarza prowadzącego, opartego o konkretny obraz kliniczny.

„Rak nie lubi noża/igły” czy biopsja nie spowoduje rozwoju choroby?

Prawidłowo przeprowadzona procedura biopsji nie niesie za sobą poważnego ryzyka rozsiewu potencjalnej choroby nowotworowej, a sam fakt „ukłucia” zmiany nie spowoduje jej przeistoczenia w proces złośliwy, jeżeli wyjściowo mieliśmy do czynienia ze zmianą o charakterze łagodnym.

Pamiętaj! Nie obawiaj się badań. Badania profilaktyczne to najskuteczniejsza metoda rozpoznawania wczesnych, bezobjawowych lub skąpoobjawowych postaci nowotworu złośliwego, pozwalająca na wdrożenie możliwie najskuteczniejszego leczenia i dająca szansę po powrót do zdrowia.

Bibliografia:

Bojakowska, Urszula Jolanta, Paweł Kalinowski, and Marta Kowalska. „Epidemiologia i profilaktyka raka piersi= Epidemiology and prophylaxis of breast cancer.” Journal of Education, Health and Sport 6.8 (2016): 701-710.